среда, 28 декабря 2016 г.
вторник, 27 декабря 2016 г.
понедельник, 26 декабря 2016 г.
воскресенье, 25 декабря 2016 г.
суббота, 24 декабря 2016 г.
пятница, 23 декабря 2016 г.
Инкыйлабчыларга җавап (дин вә магыйшат) хәзерге татар телендә
Әнбия сурәсе кәрим аятләре буенча (21 сурә 23 әят) Аллаһы Тагәләнең боерыкларга үзлектән нәтиҗә ясарга кешеләр үзләре булдыра алмыйлар.Без Аллаһы Раббил галямнең мәһлүк коллары булгач, безгә Аллаһы Тагаләдән тыш беркем дә өстәп эшләр куша алмый. Әгәр безгә (АллаҺы Тагаләдән) тиеш дип кушылса, ул зарар була алмый. Җәнаб Раббил Галямин эшлегәнен эшли алачак! Һәмдә Рәсулуллаһ әйткәнчә булырлар! Рәсүлүллага (фастакыйн кәли әмарәт!) Раббымыздан сөйләргә килүче булмас иде! Ягъни син Аллаһы Тагалядән тыш башка кемгә карама (табынма) дигән сүз буладыр. Һәмдә Җәнаб Раббил Галямин сезнең шикеллеләр сәбәбен эзли башлауы галәмнен барлыкка килүдән башланды, ул югарыда әйтеп киткән Көръән Кәримәнен аятендә расланган. Ягъни Аллаһы Тагалә әйткән булган минем әмеремә ошаныгыз һәр кешегә теләгәнемне кушам, теләгәнемне тыярмын, сез кешеләр гамәл кыйлуда ирекле. (өәекне Наил Гарипов әзерләде) (дәвамы бар)
среда, 21 декабря 2016 г.
вторник, 20 декабря 2016 г.
понедельник, 19 декабря 2016 г.
суббота, 17 декабря 2016 г.
Рад әл-инкилабиюн (Дин вә магыйшат)
Рад әл-инкилабиюн
Бу фиркәләремез арасында бәгъзәлеремез бар. Әгәр ахкам шаргия гамәлне гакыл түгел ныклы дисән, төбет, әйтергә сөйләргә бердә урыны булмаган: әгәр ныклы булса гакылның бердә дәхли булмаска кирәктә сабыйга да мәҗнүнгә дә фарыз ваҗиб хөрмәт карәһәт мөтәртиб булса кирәк гакыллы булмаганга күрә аңлар мөкаф тугел дип монат такалифне бунда китереп кыстырадыр. Булып кыйлу мәгулып кыйлу мәгънәсендә бердә гакыллы димез. Әгәр анларның да гакыллы диюләре бу мәгънә берлә булса берәмездә күптәннән сабый заманабыздан сабый мәҗнүннең мөкалиф тугел? Кыйлыр идарәге камил булмадакынна бу кадәр сендә бердә сүз юк. Бу бичара кәндәсендә берничә шуры кәбиләре иярүбрәк сөйләмәк булган. Гакыллыга җәһәлләне мәгарыз китергәндә, әгәр дин ислам гакыллы булмаса җәһәнле булуы ләзем була дигән. Бунда бу кешене сүзләре яхшыгына шуңа гына чыккалап баргач яхшы галим кеше булырга кирәк. Һәмдә асыл фикһиянедә күргән әдәм булырга кирәк дип уйлаган идем. Бу сүзенә күп иткәч хәтта гакыллының зады җәһәли дигән сүзендән катыг өмед кыядым кардәшем бу кадересендә идар ак кыла торган галәмең булмагач бу тугрыда сөйләшергә керешергә тиеш гакыл макаблы ныклы: безем арада сүзләремез шул тугрыда! Бу әйтемез ахкам шаргия ныклы димез мәгънәсе вәҗеп ныклыга таукыф кыла. Әгәр шәриг бер шиэ берлә әмер килсә буны вә ләү гакылымыз идарәк кылмасада хоснун я кабхун гакылымыз берлә хөкем итә алмасакта тагый бәда буны хөсен дия кыйламыз әгәр бернәрсәдә нәхи кылсыду лу буның кобхун гакылымыз идраәк кыйлмасада тагыбәдаэ шариг әлбәттә бер кобәхи булмый нәхи кыйлмас дип тыеламыз. Менә ныклының мәгънәсе шушы әгәр гакылы булса ян мәгтәзелә мәзһәбенчә гакылы диярсез бу вакытта һәр нәрсәнең хөсен вә кабҗәнә гакыл хаким буладырда майэмурат шарияләрдә әгәр гакыл хөсән табса буны кыла ва әммә юк мөнһият шаригияләрдә дә ахкам шария гакылы анларга ягъни булган кадәр гакылымыз берлә фикерләб кыларымыз әгәр мәэмур бә булган нәрсәдә хөсән табсак нур өстенә нур булып буны кыйламыз, әгәр хөсен табмасак ягъни гакылымыз идарәк кыйлмаса җөнаб шариг хөсен булмаса әмер мөнһи гәнһ булган нәрсәдә дә булган көбхум гакылыз берлә карыймыз. Әгәр көбхун табсак күәт өстенә күәт булып төрек кыйламыз әгәр көбхәи табмасак гакылымыз идарәк кылмаса шариг көбхи булмаса нәхи кыйлмас иде дип тәгъбидәэ кыйламыз диләр. Менә гәндә шафигый гакылы булмакый шушы тарика булдый ханафия кашында гакылы түгелнең мәгънәсе керәк гакыл берлә хөсни көбхи мөдрик булынсуы кирәк булыкмасуы тәгъбидә гамәл. Менә индесез шушы язарга кирәк. Юкса мөнат таклиф булган гакыл монда морад тугел. Бу кадәр анда ягъни ахкам шаргияләр берлән мөкаф булуга гакыл шарт бусы башка. Сүзеңезне ачык сөйләңез ник боерыкны әйе нигендә иле монда саләсез дин исламның ныклыбулуындан “мәҗнүнләрдә наданлар Мөнсүб булган дин” Мәгънәсе файдан чыгадыр? Көндек: гакылның зады ныкыл түгел бәлки җәһил дигәнсен дөрест асыл фикһиядән хәбәрдар булмаган кешен шулай. Ләкин ма нәхен фиһмез асыл фикһиядә булган гакылы берлә ныклыда. Юкса сезнең соңгы сүзеңез: “ ислам дине гакылы” дигән сүземдән морадымда нәклыга задият илә дәгил бакә гакылга мотабкәт хөкүмәт вә хафу сахәткә муадәнкка мәгънәсиләдер. Дагын сүзнең шафигый мәзһәбне итүңе белдерәдер. Әгәр гакыл берлә бердә хөсен я кабхәи идарәк кылмагында ахкам шаргия бер мөтмир булачаксын я? Әлбәттә булачаксын бу вакытта һөнүз ныклы дигән сүзнең (6 бит) булды. Шуның өчен Шафигый берлә Ханафи арасында низаг ләфзи генә (сүзе генә) дигәннәр. Инде шулай булгач әхкам шаргия ныклы дип кенә һәр берәмез бер төсле итсәк булмас идеме? Шафигый берлә Ханафи арасында бердә күсәк күтәр шерлык эш юк – сүзнең гакылы диюңез дәм адәмнәр ныклыга задият берлә булган гакылынны алалар чөнки хәзерге инкыйлабиюнларның гамәлләре шуны кустерә бит. Менә төрки хөтбәләр хакында рафиг хиҗаб хакында сәбилинәһ гомүмән керә дин закәтләрне бер мөсрафның тимликендән башка җәмгыяте хайрия сандыкларына бетерийк ала бәхет салуда бу кеби не кадәр мәсъәләләрдә гакыллары берлә хөкем итеп Шариг әмереннән чыктылар юкса һәр гамәлне кылганда белеп кылуны һәмдә булган кадәр хөснүн фикерләп кыйлуның галиукамал гамәл булуйда бердә шик вә шөбһә юк бит! Зата сиңа мәгардәт язган хәзрәттә сезнең дин ислам гакылы дигән сүзеңезе башкалардан аңлауы берлән ныклыга задият мәгънәсе берлә дип аңлап мәгардә кыйлам юкса син әгәрдә кендекнеә шафигый мәзһәбенчә идкәңенне белдергән булса идең бердә мәгардә кыйлмаган булыр иде. Юкарыдарак дахи иткәнсен безнең игтикад вә гыйбадәтләремезнең Аллаһыннаны мөнасәбете бар дип бу зүзия зан идарәсен кендәңдә аңламгансын булырга охшый! Юкса җәнеп Раббилгаләмин кәндәсе гыйбадәт берлә бәндәләрен әмер булсында һәмдә кәндәсе () диюп торсанда һәмдә () дигән һәр даим һәр вакытта гыйбадәт берлә әмер кылып торсанда Аллаһыкка гына мөнәсәбәте бар? дию тәфвәһиң бик улыкдыр урында түгел! Фикерләсең көндәңдә сизерсен кәндәсе гыйбадәт берсә биярсен сендә кәндәсенең бердә мөнәсәбәте булмасын! Бу гыбадәт кем өчен? Әлбәттә мәүлә сөбүәнәһә вә тәгалә өчен. Шулай булгач бундагы мөнәсәбәтне тәфсилләбрәк бирсәк сабыйда булыр.
Хәер! Сиң ислам дине гакылы дигән сүзеңдә бердә фикергә кылырлык булмаган ягъни гакыллы адәмләрә махсус бирелгән дип дигән сүзең кеби Аллаһка ны мөнәсәбәте бар дигән. Сүзеңдә бер яшел моталга берлә ителгән булса буада сүз сөйләргә урыны юк агларлык сүзне аңлап була! Ләкин бу илә мөгамәле сүзләре кем аңлый соң? Юкса һәр кем хәтта бик наданларда беләләр гә безем игътикад вә гыйбадәтләрмезнең Аллаһга мөнәсәбәте галиюлҗ кемал иде ки. Бу илә мәгаләтәләр мәкамәләрдә мәгамәсез ачык һәр кем аңларлык язырга тиеш иде, әгәр башта ук: безем гыйбадәтләремезне Аллаһы тәгалә кыйлмыбыз кыйламыз дигән булсаң сүзне бердә сузмас иде. Чукына безә мәүлә сөбхәна вә тагалә ихтияр җөзъи биргән шул ихтияр җөзъимез муҗебе без кыламыз шул ихтияр җөзъимез саяһәсендә мисаб вә мәгариб буламыз. Вәлудыр хакыйкать безем ифгал вә агмалләремезне җөнаб мәүлә сөбханә вә тәгалә кәндәсе халык кылсада буңа мәүлә сөбханә вә тәгалә (вә Аллаһу халкаким вама тагләмун) аять кәримә сәхаҗаи кыйтгыя буладыр. Бердә сүз үз итәчәк булмаган урында сүз уз итергә сәбәп ясыймыз сез арада кыйлган мәгънәсе берлә һәр кем мөтафик каләм вә ихтиляф асыл вә фикһчә дин ислам гакылымы ныклымы? Шунда сүз әгәр башкаларыңызда шул сезең кеби гакылың мәгънәсе бу дин берлә гакыл өясе монаф дигән мәгънә берлә итсәләр бик яхшы! Бердә сүз юк. Ләкин алай димиләр шул! Анларның сүзләре; безә башка кешеләргә аерып мәзһәб дигән булып маташу бердә кирәкми. Үземез коръән хәдистән гакылымыз фикеремез кабул иткәнен алып Шаригат төзергә кирәк диләр шул! Шуңа галимәи динләрнең йөрекләре ут кабынып я ху сезне сөйләмисез? Мәҗәрадә гакылыңыз берел нәсел дин ясамак буласыз! Безем мөҗтәһеддин әслафләремез камил иҗтиһадлары иләп көръән хәдис мөҗибе әхкам шарияләрне ачык бәян кылганнар дин ислам мөҗарад гакылы генә түгел бит! Диләр. Кардәшем сез бәлки галәмдә кешесездер “бән сине бердә бу көнгә кадәр нияте кем курдекем юк иде. Әгәр галәм булмак галәмең берлә гамәл булырга кирәк. Дөрест һәр гамәлне гакыл берләп булып ләзәтен аңлап кыйлырга кирәк. Аллаһы тәгаләнең тәгакыл тәдәкир ителерендә дә шул тарика таганын вә шул тарика (7 бит) тафкир морад. Юкса гакылыңыз берлә фикереңез берлә көндәңер бер дин ясаңыз дигән сүз түгел. Аллаһым иһдикаль сиратан мустаким.
Ахыры вар. Ф. Симани
пятница, 16 декабря 2016 г.
среда, 14 декабря 2016 г.
вторник, 13 декабря 2016 г.
понедельник, 12 декабря 2016 г.
суббота, 10 декабря 2016 г.
Рад әл-инкилабиюн (Дин вә магыйшат)
(Дәвамы бар)
пятница, 9 декабря 2016 г.
четверг, 8 декабря 2016 г.
среда, 7 декабря 2016 г.
вторник, 6 декабря 2016 г.
понедельник, 5 декабря 2016 г.
воскресенье, 4 декабря 2016 г.
суббота, 3 декабря 2016 г.
О погребальных обрядах у тюркских племен с древнейших времен до наших дней (11 часть)
VI. Урянхайцы
(на Улуг-хеме)
Урянхайцы-ламаиты говорят, что душа
умершего хорошего человека улетает в землю Бога, на небо, а душа худого
человека в землю Эрлик-хана. Урянхайцы, как ламаиты, так и шаманисты, не хоронят
своих покойников, а кладут их на поверхности земли. Душа умершего хорошего
человека, прилетевши к Богу, перерождается там и делается чистой через 49 дней,
а душа худого человека остается в распоряжение Эрлик-хана, сделавшись его
слугой, т.е. младшим эрликом. Хорошая ли душа, или худая, определяют
обыкновенно по книгам ламы. Земля имеет 3 слоя. Небес 33, отделений ада 18,
эрликов старших тоже 18, а младших несметное количество. Душа шамана, по словам
лам, ни на небе, ни под землей не принимается: она живет то в камнях, то в
деревьях. Урянхайцы шаманисты, подобно Бельтирам, Каргинцам и Каларам говорят,
что душа шамана, как и всякого другого человека, спускается через 3 слоя земли
и приходит в землю Эрлик-хана, освещенную своим солнцем и своей луной и населенную
своими людми.
(Черного Иртыша)
Урянхайцы, кочующие в Северной
Монголии по Черному Иртышу, делают из древесных ветвей подобие стола и кладут
на него покойника. Если покойник пользовался уважением народа, то возле него
ставится его изображение, вытесанное из камня или вырезанное из дерева. Подле
покойника кладутся вещи, употреблявшиеся в этом мире.
(На Хуа-хеме)
Мертвых увозят в степь. Умерших
отпевают монгольские ламы: сначала в юрте, а потом в степи. В степи покойника кладут или прямо на землю,
или на полатях, устроенных на сучьях. Таких покойников съедают волки, собаки и
хищные птицы. Лам сжигают, чиновников хоронят в таких местах, куда не проникают
домашние животные.
(Округа Тарбагатай)
По происхождению они разделяются на
три кости: чёрную кость (простые люди), среднюю кость (богачи и чиновники) и
белую кость (духовенство и праведники). Простолюдинов бросают на степи; людей белой кости предают сожжению; людей
средней кости погребают, если решит хелин (священник); в противном случае бросают на степи, как и
людей чёрной кости.
Если умирает лама, то духовенство,
отовсюду собравшееся, обкладывают его ватой, обливают конопляным маслом и
предают сожжению. Жгут вообще только наиболее чтимых. Потом собирают пепел от
сожженного трупа великого ламы и, смешавши с водой, делают из него тесто,
которое вмешивается в глину, разведенную для лепки какого нибудь идола (бурхан).
Калмыки и Урянхайцы говорят, что покойник, преданный здесь сожжению, на том
свете будет чистым, святым.
Простых людей (чёрную кость) бросают
на степи, подостлавши под них худенький войлок. Под голову умершего
простолюдина кладут седло, в руку-трубку, на самого надевают (зимой) шубу, у
головы иногда привязывают коня. Урянхайцы и Калмыки думают, что все эти вещи
понадобятся умершему на том свете, где
будет продолжение здешней жизни. Случалось, что Киргизы уводили коней,
привязанных около головы покойника. Если уводили коней, привязанных около
головы покойника. Если у покойника нет жены, и детей, то всё его имущество
переходит в полную собственность ближайшего монастыря или лам.
Похороны людей среднй кости
происходят почти так же, как и людей чёрной кости, только с той разницей, что
первых кладут в могилу, а вторых на поверхности земли.
У головы покойника разводят огонь и
жгут бумагу. Покойника обливают конопляным маслом, чтобы собаки съели его
скорее обыкновенного. Чем скорее собаки съедят покойника, тем более радуется
родня. При похоронах пьют водку и плачут. Возвратившись домой, старший в юрте
брызжет пальцами несколько капель водки на идола, стоящего в переднем углу, на
огонь, направо и налево, и потом все начинают пить водку, поминая покойника.
пятница, 2 декабря 2016 г.
О погребальных обрядах у тюркских племен с древнейших времен до наших дней (10 часть)
(Нижнеудин. Окр. Иркут. Губ.)
Если умрет человек, то его кладут на
кочму или шкуру головой к двери, т.е. к восходу солнца, а ногами к переднему
углу. Хоронят по христианскому обычаю на третий день, головой на запад. Шаман
при погребении не шаманит. Покойника хоронят в шапке, шубе, штанах и обуви.
Душа умершего спускается через 3 слоя земли к Эрлик – хану и превращается в
эрлика. Гроб делают, внутри могилы, пока покойник лежит ещё дома. Сверху могилы
камней не кладут. Через 3 слоя земли душа проходит только в 3 года.
Умершего человека летом закапывают в
землю, вырыв могилу глубиной до плеч человека. Зимой кладут покойника
непосредственно на землю, построив вокруг него подобие ящика с крышкой. У ног
умершего кладут: ножик, топор, чашку чайную, горшок, чай, табак и седло, ставят
бутылку водки, денег не кладут. Покойника кладут головой на восток, а ногами на
запад.
Гроб шамана, как и простого человека,
выдалбливают из дерева: сосны или лиственницы. Сверху закрывают крышкой. Кладут
его головой на запад. Возле его могилы весят на дерево полный шаманский костюм
с бубном и колотушкой.
(Продолжение следует)
четверг, 1 декабря 2016 г.
О погребальных обрядах у тюркских племен с древнейших времен до наших дней (9 часть)
VI. Урянхайцы
(на Улуг-хеме)
Урянхайцы-ламаиты говорят, что душа
умершего хорошего человека улетает в землю Бога, на небо, а душа худого
человека в землю Эрлик-хана. Урянхайцы, как ламаиты, так и шаманисты, не хоронят
своих покойников, а кладут их на поверхности земли. Душа умершего хорошего
человека, прилетевши к Богу, перерождается там и делается чистой через 49 дней,
а душа худого человека остается в распоряжение Эрлик-хана, сделавшись его
слугой, т.е. младшим эрликом. Хорошая ли душа, или худая, определяют
обыкновенно по книгам ламы. Земля имеет 3 слоя. Небес 33, отделений ада 18,
эрликов старших тоже 18, а младших несметное количество. Душа шамана, по словам
лам, ни на небе, ни под землей не принимается: она живет то в камнях, то в
деревьях. Урянхайцы шаманисты, подобно Бельтирам, Каргинцам и Каларам говорят,
что душа шамана, как и всякого другого человека, спускается через 3 слоя земли
и приходит в землю Эрлик-хана, освещенную своим солнцем и своей луной и населенную
своими людми.
(Черного Иртыша)
Урянхайцы, кочующие в Северной
Монголии по Черному Иртышу, делают из древесных ветвей подобие стола и кладут
на него покойника. Если покойник пользовался уважением народа, то возле него
ставится его изображение, вытесанное из камня или вырезанное из дерева. Подле
покойника кладутся вещи, употреблявшиеся в этом мире.
(На Хуа-хеме)
Мертвых увозят в степь. Умерших
отпевают монгольские ламы: сначала в юрте, а потом в степи. В степи покойника кладут или прямо на землю,
или на полатях, устроенных на сучьях. Таких покойников съедают волки, собаки и
хищные птицы. Лам сжигают, чиновников хоронят в таких местах, куда не проникают
домашние животные.
(Округа Тарбагатай)
По происхождению они разделяются на
три кости: чёрную кость (простые люди), среднюю кость (богачи и чиновники) и
белую кость (духовенство и праведники). Простолюдинов бросают на степи; людей белой кости предают сожжению; людей
средней кости погребают, если решит хелин (священник); в противном случае бросают на степи, как и
людей чёрной кости.
Если умирает лама, то духовенство,
отовсюду собравшееся, обкладывают его ватой, обливают конопляным маслом и
предают сожжению. Жгут вообще только наиболее чтимых. Потом собирают пепел от
сожженного трупа великого ламы и, смешавши с водой, делают из него тесто,
которое вмешивается в глину, разведенную для лепки какого нибудь идола (бурхан).
Калмыки и Урянхайцы говорят, что покойник, преданный здесь сожжению, на том
свете будет чистым, святым.
Простых людей (чёрную кость) бросают
на степи, подостлавши под них худенький войлок. Под голову умершего
простолюдина кладут седло, в руку-трубку, на самого надевают (зимой) шубу, у
головы иногда привязывают коня. Урянхайцы и Калмыки думают, что все эти вещи
понадобятся умершему на том свете, где
будет продолжение здешней жизни. Случалось, что Киргизы уводили коней,
привязанных около головы покойника. Если уводили коней, привязанных около
головы покойника. Если у покойника нет жены, и детей, то всё его имущество
переходит в полную собственность ближайшего монастыря или лам.
Похороны людей среднй кости
происходят почти так же, как и людей чёрной кости, только с той разницей, что
первых кладут в могилу, а вторых на поверхности земли.
У головы покойника разводят огонь и
жгут бумагу. Покойника обливают конопляным маслом, чтобы собаки съели его
скорее обыкновенного. Чем скорее собаки съедят покойника, тем более радуется
родня. При похоронах пьют водку и плачут. Возвратившись домой, старший в юрте
брызжет пальцами несколько капель водки на идола, стоящего в переднем углу, на
огонь, направо и налево, и потом все начинают пить водку, поминая покойника.
Подписаться на:
Сообщения (Atom)