Кадимчеләр сәүдә турында

1) Шәһәрләрдә сату кылдыкмыз да иске затлары илән һәр төрле сүрәтләр кагыйдәгә төшерелгән башка заттан балчыктан җиздән ясалган сүрәтләр хаты чатлыкка куя торган икеләнүедә алып сатучы буладыр. Бу сатулар халялме я хараммы?

2) Хәзинәдән ягъни казнадан хөсетсез чыгарылган нәрсәләрне алып сатып кәсеп итсә гәрчә бу нәрсәләр бик әгъле нәрсәләр булмасада алып чыкканда караулчылар түтәләр яшерен караучы тотып гәепле шушы нәрсәләр илән кәсеп итү хәләлме я хараммы?

3) мәетне гүргә иттереп шул мәет астыннан туфрак алып нинди аш өчен булса да алып истигмал итең җуазинә яки мәмну гәетне риваят бармы?

Ш.Г.

Идарә

1 нче сөәлең җавабы андый сату анларны изалял вә хурлау булганга күрә дөрестер (...).

2 –нче сөялнең җавабу андый нәрсәләр хәзинәдән урланган нәрсәләр буладыр. Урланган нәрсә хак гаер (кеше хакы) буладыр. Хак гаерне сату дөрес булмаган шикелле алу да дөрес түгелдер. Кәваид фәкиһә гадәденә дахилҗ булган (лә зарур вә зурар) хәдис шәрифе бу җавабыгызга дәлилдер.

3 нче сөәленең җавабы – мәетнең астыннан туфрак алуның дөрес яһуд дөрест тугеллегенә хосус уларак риваят күрә алмадык. Бәнаи гәләйһи кәвагид шаргиягә (3-нче бит.) тәтбиг илә җавап виремез (бирәбез) шуйләгә: бу туфракны истигмал бер кешенең заруры өчен була торган булса югарагы хәдискә бәнаи бу кытга хәрамдыр. Әгәр буны истигмал бер кешенең кешегә зорур кысыд кылмыенча мәҗәред үзенең мөнфәгәте өчен булса башка кешегә бер  зорур тертеб итмәсә юң гадел җавазына риваят юклыгыннан  ибахәт әслияһәсе үз урына бакасыннан маниг күренмидер.

Фазыйләт пөнаһ мөхарир эфәнде хәзрәтләре дәрәҗеңегезе риҗа идәрем.